ŚRODOWISKO NATURALNE

Powietrze atmosferyczne i hałas

• Stan powietrza w gminie jest zadowalający.
• Powodem lokalnych zanieczyszczeń powietrza są:
  • transport kołowy i kolejowy,
  • eksploatacja składowiska odpadów,
  • dzikie wysypiska,
  • wykorzystywanie węgla jako źródła opału w dużych kotłowniach,
  • spalanie odpadów plastykowych i gumy w domowych kotłowniach,
  • zakłady przemysłowe zlokalizowane w województwie podkarpackim,

w okresie wegetacji występuje możliwość zanieczyszczenia powietrza drobinami rozpylanych na pola środków owadobójczych i chwastobójczych oraz ich oparami

Ogólny poziom hałasu jest zadowalający. Uciążliwości występują lokalnie w okolicach Polichny i Podlesia przy drodze Białystok - Rzeszów .

• Zagrożeniom należy przeciwdziałać przez:
  • zaprzestanie spalania w paleniskach domowych odpadów plastykowych
  • i gumy,
  • propagowanie ekologicznych nośników energii (gaz, drewno, olej, biomasa),
  • gazyfikację gminy,
  • tworzenie stref zieleni i zwiększanie ilości zadrzewień wzdłuż tras komunikacyjnych,
  • przestrzeganie lokalizacji przemysłu i uciążliwych usług względem zabudowy mieszkaniowej,
  • prawidłową eksploatację gminnego składowiska odpadów,
  • edukację mieszkańców.

Wody

a) podziemne

• Gmina Szastarka położona jest w obszarze Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 406 (Lublin).
• Wody podziemne w gminie pochodzą z poziomów czwartorzędowego i kredy.
• Woda w gminie jest dobrej jakości, nisko zmineralizowana, lekko zasadowa
• (tj. udziałem wapnia i magnezu) oraz zawiera niewielką ilość chlorków, siarczanów i żelaza.
• Dla wód podziemnych szczególne zagrożenia stanowią gazowe zanieczyszczenia powietrza, nieszczelne szamba, brak kanalizacji sanitarnej gminy, dzikie wysypiska, chemizacja rolnictwa oraz melioracje odwadniające.
• Przeciwdziałać zagrożeniom należy przez:
  • kontrolowanie stanu jakości wód,
  • budowę kanalizacji w gminie,
  • likwidację dzikich wysypisk,
  • zmniejszenie stopnia chemizacji rolnictwa,
  • poprawę poziomu edukacji ekologicznej.

powierzchniowe

• Obszar gminy leży na pograniczu trzech zlewni: Bystrzycy (dopływ Wieprza), Wyżnicy i Sanny (dopływy Wisły).
• W okolicy Polichny w strefie krawędziowej Roztocza przebiega dział wodny II rzędu Wisła - Wieprz i III rzędu Wyżnica - Sanna.
• Zbiorniki małej retencji znajdują się w Moczydłach Starych (powierzchnia
• 0,5 ha), Polichnie Pierwszej (0,44 ha), Szastarce Stacji (zbiorniki przeciwpożarowe, 0,49 ha) i Kolonii Wojciechów (0,42 ha).
• Gmina znajduje się w zasięgu zlewni, którym nadano status zlewni chronionych, ze względu na ochronę zasobów wód powierzchniowych i podziemnych wykorzystywanych przez ośrodki miejskie w Lublinie i Kraśniku. Jest to zlewnia Wyżnicy w północno-zachodniej części gminy oraz zlewnia Bystrzycy.
• Jakość wód powierzchniowych pogarszają:
  • brak gospodarki wodno-ściekowej w gminie,
  • spływy powierzchniowe z pól i tras komunikacyjnych,
  • składowisko odpadów i dzikie wysypiska,
  • melioracje odwadniające.
• Wody powierzchniowe należy chronić przez:
  • budowę oczyszczalni ścieków (należy bezwzględnie zmienić lokalizację projektowanej oczyszczalni w Blinowie Drugim, umiejscowionej
  • w Obszarze Ochrony Źródliskowej rzeki Bystrzycy),
  • budowę kanalizacji sanitarnej,
  • likwidację dzikich wysypisk i prawidłową eksploatację składowiska odpadów,
  • zakładanie przydomowych oczyszczalni ścieków,
  • racjonalną chemizację rolnictwa,
  • wprowadzenie zadrzewień śródpolnych,
  • zadrzewianie dróg gminnych,
  • pozostawianie zadrzewień wzdłuż cieków i tworzenie nowych,
  • systematyczne kontrolowanie jakości wód,
  • ochronę wszystkich istniejących zbiorników wodnych,
  • edukację ekologiczną rolników.

Gleby

• W gminie występują głównie gleby brunatne i bielicowe.
• W dolinach rzek występują mady piaszczyste.
• Ponadto na terenie gminy występują również gleby płowe, czarnoziemy
• i rędziny.
• Większość gleb w gminie (aż 83%) jest zakwaszona, o średniej zasobności
• w składniki pokarmowe.
• Zagrożenia dla gleb w gminie Szastarka stanowią: chemizacja rolnictwa, nieszczelne szamba, dzikie wysypiska śmieci i składowisko odpadów, przemysł, nadmierny rozwój sieci dróg, eksploatacja kopalin, erozja wodna, emisje pyłowe i gazowe oraz melioracje odwadniające.
• W celu poprawy jakości gleb należy:
  • likwidować dzikie wysypiska odpadów,
  • kontrolować stan jakości gleb w miejscach użytkowanych rolniczo,
  • zwiększyć lesistość na gruntach poeksploatacyjnych,
  • propagować rolnictwo ekologiczne i agroturystykę,
  • udoskonalić gospodarkę odpadami.

Krajobraz

• W gminie dominuje krajobraz polno-leśny, urozmaicony kulminacjami i falistymi zrównaniami wierzchowinowymi, wąwozami oraz suchymi nieckowatymi dolinami.
• W celu zachowania i ochrony cennych form krajobrazu należy objąć szczególną ochroną obszary dna dolin, wąwozów i suchych dolin okresowo odprowadzających wodę powierzchniową.
• Niezbędna jest ochrona otwartych krajobrazów polnych przed zabudową i zmianą sposobu użytkowania, co umożliwi zachowanie istniejącej kompozycji krajobrazu i ochronę rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
• Należy zachować istniejące proporcje między terenami zabudowanymi
• a niezabudowanymi - nowe inwestycje lokować w obrębie ukształtowanej zabudowy wiejskiej.
• Krajobraz i walory środowiska powinny być szczególnie chronione przed destrukcyjnym użytkowaniem kopalni odkrywkowych.

Roślinność i zwierzęta

• Pod względem zajmowanej powierzchni
• w gminie zdecydowanie dominują sztuczne zbiorowiska roślinne, jakimi są użytki rolne.
• Naturalne zbiorowiska roślinności zachowały się szczątkowo.
• W gospodarce leśnej należy bezwzględnie dążyć do zwiększenia lesistości gminy.
• Bogactwo fauny nie jest w pełni poznane,
• z uwagi na brak inwentaryzacji przyrodniczej gminy, którą należy sporządzić.
• Miejsca występowania gatunków chronionych i rzadkich należy chronić przed zniszczeniem bądź przekształceniem.
• Należy propagować i wdrażać rolnictwo ekologiczne.

ZDROWOTNOŚĆ MIESZKAŃCÓW

• Zdrowotność mieszkańców gminy Szastarka jest powiązana z przemianami cywilizacyjnymi i ekonomicznymi, zanieczyszczeniem środowiska naturalnego, trybem życia i sposobem zarobkowania. Mieszkańcy gminy zapadają na następujące choroby:
  • choroby układu krążenia,
  • nowotwory,
  • choroby układu oddechowego,
  • choroby układu nerwowego.
• W celu poprawienia zdrowia i przedłużenia życia mieszkańcom należy:
  • uczyć zasad BHP przy pracy ze środkami ochrony roślin i nawozami,
  • propagować zdrowe zasady odżywiania i samokontroli organizmu,
  • organizować „białe niedziele”,
  • zapraszać specjalistów – terapeutów leczących z nałogów,
  • ogłaszać „zdrowe dni” bez papierosa i alkoholu,
  • zachęcać i uczyć aktywnych form wypoczynku.